Կայուն ապաէսկալացիան կարող է ապահովել Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև սահմանազատման անհապաղ մեկնարկը. պատրաստ ենք այդ ջանքերն ամրապնդել մեզ մոտ եղած քարտեզային տեղեկություններով. Զախարովա
Քաղաքականություն
Ռուսաստանի Դաշնությունը, որը սերտ կապեր ունի ինչպես Հայաստանի, այնպես էլ Ադրբեջանի հետ, հատուկ ուշադրություն է հատկացնում իրավիճակին հայ-ադրբեջանական սահմանին և Ղարաբաղում, որտեղ գտնվում է ռուսական խաղաղապահ զորախումբը: «Արմենպրես»-ի փոխանցմամբ, այս մասին հուլիսի 22-ին լրագրողների հետ ճեպազրույցում ասել է Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարության ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան՝ նկատելով, որ ԼՂ-ում ռուսական խաղաղապահ ուժերը շարունակում են զգալի ներդրում ունենալ այդ տարածքում կայունության պահպանման, խաղաղ կյանքի հաստատման, մարդասիրական խնդիրների լուծման հարցերում` ներառյալ ռազմագերիների, փախստականների վերադարձը և զոհերի մարմինների փոխանակումը:
«Մենք աջակցում ենք Բաքվի և Երևանի միջև վստահության կառուցմանը, շարունակում ենք աշխատել տարածաշրջան ՀԱՊԿ առաքելության, ՄԱԿ-ի և ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի հասանելիությունն ապահովելու ուղղությամբ:
Իհարկե, մենք մտահոգությամբ ենք ընդունում սահմանի առանձին հատվածներում լարվածության ցանկացած դրսևորում, ինչը ծայրահեղ բացասական է անդրադառնում տարածաշրջանային իրավիճակի վրա և չի նպաստում Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև երկխոսության կարգավորմանը, հանգեցնում երկու երկրների բնակչության շրջանում չարդարացված կորուստների»,- նշել է Զախարովան:
ՌԴ ԱԳՆ ներկայացուցիչը ցավակցություն հայտնեց Երասխի սահմանային հատվածում ադրբեջանական կողմի սադրանքի հետևանքով զոհված հայ զինծառայողի ընտանիքին ու հարազատներին, ինչպես նաև շուտափույթ ապաքինում մաղթեց սահմանային միջադեպերի հետևանքով տուժածներին:
«Սահմանային միջադեպերի կարգավորումը պետք է տեղի ունենա բացառապես քաղաքական և դիվանագիտական միջոցներով: Խստորեն անհրաժեշտ է զերծ մնալ առճակատման հռետորաբանությունից, ուժային մեթոդներից, պետք է համակարգային քրտնաջան աշխատանք՝ հանուն երկկողմ ընդունելի փոխզիջումների»,- ասել է Զախարովան՝ նշելով, որ ռուսական կողմը հայկական ու ադրբեջանական կողմերին հենց այս մոտեցմանն է տրամադրում:
«Համոզված ենք, որ կայուն ապաէսկալացիան կարող է ապահովել Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև սահմանազատման անհապաղ մեկնարկը՝ դրան հաջորդող սահմանագծմամբ: Պատրաստ ենք այդ ջանքերն ամրապնդել մեզ մոտ եղած քարտեզային տեղեկություններով: Ռուսական կողմը պատրաստել է մի շարք փաստաթղթեր, որոնք կարող են երկխոսությունը կառուցողական հուն տեղափոխել: Ներկայում այս թեմայով շփումները շարունակվում են պաշտպանական գերատեսչությունների, ինչպես նաև երեք երկրների սահմանապահ ծառայությունների գծով»,- ընդգծել է Զախարովան:
Անդրադառնալով Հայաստանի ու Ադրբեջանի ղեկավարների առանձին հանդիպումներին ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ՝ Զախարովան նշել է, որ տարածաշրջանային իրավիճակի խնդիրները եղել են բանակցությունների առանցքային թեման:
Նա հավելել է, որ Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարները, չնայած տարածաշրջանում առկա խնդիրների դժվար և մասշտաբային լինելուն, հաստատել են օպտիմալ լուծումներ գտնելու իրենց վճռականությունը և պատրաստակամություն հայտնել հետևողական կերպով կյանքի կոչելու 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը, ինչպես նաև 2021 թվականի հունվարի 11-ին Հարավային Կովկասում տրանսպորտային ուղիների և կոմունիկացիաների ապաշրջափակման հեռանկարը բացած համաձայնագիրը:
Զախարովան անդրադարձել է աշխատանքային եռակողմ խմբի գործունեությանը՝ հավելելով. «Մենք ակնկալում ենք, որ առաջիկայում աշխատանքային խումբը կկարողանա վերսկսել նիստերը: Դա հնարավորություն կտա անցնել համատեղ ենթակառուցվածքային նախագծերի փուլային իրականացմանը, որոնք բխում են ինչպես Հայաստանի, այնպես էլ Ադրբեջանի ու ամբողջ Հարավային Կովկասի շահերից»:
«Մենք աջակցում ենք Բաքվի և Երևանի միջև վստահության կառուցմանը, շարունակում ենք աշխատել տարածաշրջան ՀԱՊԿ առաքելության, ՄԱԿ-ի և ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի հասանելիությունն ապահովելու ուղղությամբ:
Իհարկե, մենք մտահոգությամբ ենք ընդունում սահմանի առանձին հատվածներում լարվածության ցանկացած դրսևորում, ինչը ծայրահեղ բացասական է անդրադառնում տարածաշրջանային իրավիճակի վրա և չի նպաստում Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև երկխոսության կարգավորմանը, հանգեցնում երկու երկրների բնակչության շրջանում չարդարացված կորուստների»,- նշել է Զախարովան:
ՌԴ ԱԳՆ ներկայացուցիչը ցավակցություն հայտնեց Երասխի սահմանային հատվածում ադրբեջանական կողմի սադրանքի հետևանքով զոհված հայ զինծառայողի ընտանիքին ու հարազատներին, ինչպես նաև շուտափույթ ապաքինում մաղթեց սահմանային միջադեպերի հետևանքով տուժածներին:
«Սահմանային միջադեպերի կարգավորումը պետք է տեղի ունենա բացառապես քաղաքական և դիվանագիտական միջոցներով: Խստորեն անհրաժեշտ է զերծ մնալ առճակատման հռետորաբանությունից, ուժային մեթոդներից, պետք է համակարգային քրտնաջան աշխատանք՝ հանուն երկկողմ ընդունելի փոխզիջումների»,- ասել է Զախարովան՝ նշելով, որ ռուսական կողմը հայկական ու ադրբեջանական կողմերին հենց այս մոտեցմանն է տրամադրում:
«Համոզված ենք, որ կայուն ապաէսկալացիան կարող է ապահովել Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև սահմանազատման անհապաղ մեկնարկը՝ դրան հաջորդող սահմանագծմամբ: Պատրաստ ենք այդ ջանքերն ամրապնդել մեզ մոտ եղած քարտեզային տեղեկություններով: Ռուսական կողմը պատրաստել է մի շարք փաստաթղթեր, որոնք կարող են երկխոսությունը կառուցողական հուն տեղափոխել: Ներկայում այս թեմայով շփումները շարունակվում են պաշտպանական գերատեսչությունների, ինչպես նաև երեք երկրների սահմանապահ ծառայությունների գծով»,- ընդգծել է Զախարովան:
Անդրադառնալով Հայաստանի ու Ադրբեջանի ղեկավարների առանձին հանդիպումներին ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ՝ Զախարովան նշել է, որ տարածաշրջանային իրավիճակի խնդիրները եղել են բանակցությունների առանցքային թեման:
Նա հավելել է, որ Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարները, չնայած տարածաշրջանում առկա խնդիրների դժվար և մասշտաբային լինելուն, հաստատել են օպտիմալ լուծումներ գտնելու իրենց վճռականությունը և պատրաստակամություն հայտնել հետևողական կերպով կյանքի կոչելու 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը, ինչպես նաև 2021 թվականի հունվարի 11-ին Հարավային Կովկասում տրանսպորտային ուղիների և կոմունիկացիաների ապաշրջափակման հեռանկարը բացած համաձայնագիրը:
Զախարովան անդրադարձել է աշխատանքային եռակողմ խմբի գործունեությանը՝ հավելելով. «Մենք ակնկալում ենք, որ առաջիկայում աշխատանքային խումբը կկարողանա վերսկսել նիստերը: Դա հնարավորություն կտա անցնել համատեղ ենթակառուցվածքային նախագծերի փուլային իրականացմանը, որոնք բխում են ինչպես Հայաստանի, այնպես էլ Ադրբեջանի ու ամբողջ Հարավային Կովկասի շահերից»: