«Ասադով, կույր բանաստեղծ, որը տեսնում էր սրտով»․ կնշվի բանաստեղծ Էդուարդ Ասադովի ծննդյան 100-ամյակը

Մշակույթ

20:48, 26 август 2023

2023 թվականի սեպտեմբերի 7-ին, ժամը 19:00-ին Առնո Բաբաջանյանի անվան համերգասրահում կնշվի հայ ընտանիքում ծնված Խորհրդային Միության դարաշրջանի նշանավոր բանաստեղծներից Էդուարդ Ասադովի ծննդյան 100-ամյակը։

Դերասան, ռեժիսոր և հեռուստահաղորդավար Վլադիմիր Գլազունովը և կոմպոզիտոր Սերգեյ Սիրոտինը հրավիրում են ձեզ նշել հայրենակցի ծննդյան օրը «ԱՍԱԴՈՎ, կույր բանաստեղծ, որը տեսնում էր սրտով»:

Սա պատմություն է այն մասին, թե ինչպիսին է եղել հսկայական երկրի կյանքը այս 100 տարիների ընթացքում։ Սա պատմվածք է բանաստեղծի դրամատիկ ճակատագրի մասին պատմական և գրական իրադարձությունների պրիզմայով, այն մասին, թե ինչն է օգնել նրան մնալ կանգուն, լինել անվախ ու ազնիվ իր կյանքի ամենաողբերգական հանգամանքներում։ Եվ, իհարկե, անսահման սիրո մասին։ Սա «հարցազրույց է սեփական սրտից»: Եվ սա խոստովանություն է։ Խոստովանություն բանաստեղծությունների միջոցով:

Ասադովի բարի ու ազնիվ բանաստեղծությունների վրա մեծացել է երիտասարդների մի քանի սերունդ։ Այս բանաստեղծությունները մեր մայրերը գրել են տետրում, քանի որ խորհրդային տարիներին նրա ժողովածուն գնելը գրեթե անհնար էր՝ բանաստեղծի խոսքերը «չէին բավարարում կուսակցության կարիքները»։ Նա գրել է խաղաղության ու պատերազմի, կենդանիների ու բնության, մարդկային ստորության ու ազնվականության, հավատքի ու անհավատության մասին։ Բայց առաջին հերթին Էդուարդ Ասադովը բանաստեղծություններ էր գրում սիրո մասին՝ իր տողերը մարդկանց թելադրելով, վստահ էր, որ միայն սերը կարող է մարդուն պահել ամենաեզրին, փրկել և նոր կյանքի նպատակ տալ։

«Ես իսկապես կարող եմ քեզ սպասել,
Երկար, երկար և ճշմարիտ, ճշմարիտ
Իսկ ես գիշերը չեմ կարողանում քնել
Մեկ տարի և երկու, և հավանաբար ամբողջ կյանքը,
Ես կհամարեմ երջանկություն՝ տալը
Ամբողջ աշխարհը քեզ ու ամեն ժամ:
Պարզապես իմանալու համար, որ ամեն ինչ իզուր չէ,
Որ ես քեզ իզուր չեմ սիրում»:

Հենց այսպիսի հուզիչ բառերով է լեցուն «Ասադով. կույր բանաստեղծ, որը տեսնում էր սրտով» մենակատարումը: Եվ, իհարկե, խոսքը գնում է Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ բանաստեղծի հերոսական սխրանքի, կյանքի հետ անհամատեղելի գլխի վնասվածքի, բազմաթիվ երկրպագուների և իր սիրելիի դավաճանության, ֆանտաստիկ ժողովրդականության և գործընկերների մերժման, հոր վաղաժամ կորստի և ազգանվան փոփոխության, Թուրքմենստանում մանկության և մերձմոսկովյան Օդինցովոյում իր վերջին օրերի մասին...

Այդ երեկոյան առաջին անգամ կլսեք «կենդանի բանաստեղծի» ձայնը և, իհարկե, նրա լավագույն բանաստեղծությունները։ Կույր բանաստեղծը իրոք տեսնում էր սրտով։ Երբեմն լույսը տեսնելու համար պետք է սուզվել կատարյալ խավարի մեջ: Եվ մենք դա կանենք հանդիսատեսի հետ միասին։

Այս ներկայացման ողջ երաժշտությունը հատուկ գրել է եվրոպացի ականավոր կոմպոզիտոր Սերգեյ Սիրոտինը, ռեժիսոր և սցենար՝ Վլադիմիր Գլազունով (Ռուսաստան) և Օլգա Կոնստանտինու (Կիպրոս)«Արարիչ աշխարհ» հիմնադրամի աջակցությամբ: