Նաիրի Հունանյանի և Ռոբերտ Քոչարյանի աշխատակազմի միջև կապ կար. Անդրիաս Ղուկասյան. factor.am

Factor TV-ն զրուցել է քաղաքագետ Անդրիաս Ղուկասյանի հետ

-Պարո՛ն Ղուկասյան, Հոկտեմբերի 27-ի սպանդն այն ողբերգություններից է, որ մինչ օրս անպատասխան հարցեր ունի։ Դեռևս արդիական են մի շարք հարցեր, օրինակ՝ ո՞ւմ էր ձեռնտու այդ ոճրագործությունը, եթե ընդունելի համարվի դրա և Ղարաբաղի հարցի կարգավորման և, մասնավորապես, Մեղրիի փոխանակման ծրագրի միջև կապը։

-Այսպես ձևակերպենք՝ ո՞վ էր դեմ նման տարածքային փոխանակմանը։ Բնականաբար՝ Իրանը, ում անվտանգությանը դա սպառնալիք էր ստեղծում, և Ռուսաստանը։ Առհասարակ՝ Կասպից ծովի շուրջ երկարատև բանակցություններն ամփոփվեցին ընդամենը երկու տարի առաջ, երբ վերջնականապես այդ ծովում գոտիները բաժանվեցին պետությունների միջև և, իհարկե, ո՛չ ՌԴ-ն, ո՛չ էլ Իրանը շահագրգռված չէին, որ Ադրբեջանը հայտնվի ԱՄՆ-ի ազդեցության տակ և Արևմուտքը ստանա անմիջական միջամտություն Կասպից ծովի բաժանման հետ կապված հարցերում։

-Հոկտեմբերի 27-ի ոճրագործությամբ ի՞նչ է տեղի ունեցել, ըստ Ձեզ՝ ստացվում է՝ կանխվե՞լ է «Մեղրիի ծրագիրը»։

-Հոկտեմբերի 27-ով կանխվել է Հայաստանի՝ դեպի ԱՄՆ հարաբերությունների զարգացման գործընթացը, մեծ հարված է հասցվել ԱՄՆ-ի համար այդ պահին շատ կարևոր նախագծին՝ տարածքային փոխանակումներին։ Եվ, ըստ էության, դա կանխորոշեց հետագա զարգացումները, որոշ ժամանակ անց արդեն տապալվեց Քի Վեսթում նախաստորագրված համաձայնագիրը։ Տեքստերը համաձայնեցվել էին և մնում էր կայացնել քաղաքական որոշում։ Մերժումը եկավ ոչ թե Հայաստանի կողմից՝ ըստ մեր ԱԳՆ-ի։ 2014 թվականին ՀՀ ԱԳՆ-ն հանդես եկավ հայտարարությամբ, նշեց, որ ՀՀ-ն միշտ պատրաստ էր բոլոր առաջարկներին։ ԱԳՆ հայտարարությունում նշված էր, որ 2001 թվականին հայկական կողմը համաձայն էր Քի Վեսթում ձեռք բերված համաձայնագիրը դարձնել հիմք՝ արցախյան կարգավորման համար, և Ադրբեջանն էր դա մերժել։

-Դուք ինչո՞ւ եք համոզված, որ Հոկտեմբերի 27-ը նաև Հայաստանի աշխարհաքաղաքական կողմնորոշման հարցն է լուծել։

-Հոկտեմբերի 27-ի ոճրագործության արդյունքում խորհրդարանի խոշոր կոալիցիայի ղեկավարությունը գլխատվեց, և դրա հետևանքը, ըստ էության, պետք է լինեին նոր ընտրությունները նման ոճրագործությունից հետո։ Բայց իշխանությունները չգնացին նոր ընտրությունների, փորձեցին պահպանել դրանից հետո ստեղծված դասավորությունը, ընդ որում՝ դա, բնականաբար, վկայում է, որ Ռոբերտ Քոչարյանն ամրապնդեց իր դիրքերը, ավելի բարձրացավ նրա դերը պետական կառավարման համակարգում։ Մինչև 1999 թվականը Ռոբերտ Քոչարյանի կառավարումը կրել է նոմինալ բնույթ, ինքը ֆասադային նախագահ էր և չուներ իրավիճակի վրա ազդելու իրական լծակներ։ Բայց 1999 թվականի ոճրագործությունից հետո Ռոբերտ Քոչարյանի առջև բացվեց հնարավորություն և ինքը որոշակի ինտրիգների արդյունքում կարողացավ իր շուրջը մոբիլիզացնել կարևոր հանգուցային մարդկանց՝ Սեյրան Սարոյանին, Մանվել Գրիգորյանին, գեներալներ, որոնք միացան Քոչարյանին և կոտրեցին Կարեն Դեմիրճյանի ու Վազգեն Սարգսյանի համախոհների ստեղծած կոալիցիան՝ հնարավորություն տալով Քոչարյանին բոլոր լծակները վերցնել իր ձեռքը։