Քաղաքական այդ կարգի բառամթերքը մարդկային բարոյականության տեսակետից անընդունելի է․ Նավասարդյանը՝ Սերժ Սարգսյանի հայհոյանքի մասին

Հունիսի 10-ին Կապանում, քարոզարշավի ժամանակ ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը՝ Նիկոլ Փաշինյանի վերաբերյալ հետևյալ արտահայտությունն է թույլ տվել․ «Ճակատին նայեն և ասեն ողջույն բ․․ի տղա, դրանից ավելի մեծ կոմպրոմանտ ինչ պետի անեն»։ Սերժ Սարգսյանի խոսքի այս հատվածը առանձնացվել և տարածվել է մասնավորապես ընդդիմադիր լրատվամիջոցներով։

Civic.am-ը քարոզարշավի ժամանակ թեկնածուների հասցեին հնչող վիրավորանքների ու հայհոյանքների մասին, ինչպես նաև լրատվամիջոցներով տարածվող վիրավորական կոնտենտների վերաբերյալ զրուցել է Երևանի մամուլի ակումբի նախագահ Բորիս Նավասարդյանի հետ։ 

-Պարոն Նավասարդյան, Սերժ Սարգսյանի խոսքի հենց այդ մի քանի վայրկյան տևողությամբ հատվածը տարածվել է մասնավորապես ընդդիմադիր լրատվամիջոցներով։ Որքանո՞վ է սա տեղավորվում խոսքի ազատություն ասվածի շրջանակում, արդյո՞ք էթիկայի խախտում չէ։

-Ցավոք պետք է ընդունենք, որ խոսքի ազատության սահմանները այդքան հստակ գծված չեն, և շատ դեպքերում կապված են ընդհանրապես հանրային քաղաքականության մշակույթին։ Մեզ մոտ հանրային քաղաքականության մշակույթն իջել է շատ ցածր մակարդակի և ակնկալել, որ քաղաքական գործիչները՝ այդ թվում նաև առաջատար քաղաքական գործիչներն օգտագործում են ինչ-որ բառամթերք և դա չի տարածվելու լրատվամիջոցներով, երևի բոլորիս կողմից միամտություն կլիներ։ Խնդիրը ոչ թե լրատվամիջոցներից է, այլ այն մթնոլորտից, որը ձևավորվել է քաղաքական դաշտում՝ այն ընդամենն արտացոլվում է լրատվամիջոցներով։ Իսկ այն, որ քաղաքական այդ կարգի բառամթերքը և այդ կարգի մրցակցությունն անընդունելի է մարդկային բարոյականության տեսակետից՝ դրա մասին խոսելը նույնիսկ ավելորդ է։

-Դուք նշեցիք, որ ցածր մակարդակի կոնտենտի տարածման խնդիրը ոչ թե  լրատվամիջոցներից է, այլ քաղաքական դաշտում ձևավորված մթնոլորտից։ Արդյո՞ք այդ լրատվամիջոցները չեն պատկանում կոնկրետ քաղաքական շրջանակների, անաչա՞ռ են գործում։  

-Ես դժվարությամբ եմ պատկերացնում, որ Հայաստանում կարող են լինել 100 տոկոսով անաչառ լրատվամիջոցներ, բոլորն ունեն այս կամ այն քաղաքական համակրանքները և դա իրենց իրավունքն է։ Կա նաև մրցակցություն՝ հրապարակել այն, ինչն առաջին հերթին հետաքրքրում է հասարակությանը, իսկ հասարակությունն այսօր առաջին հերթին հետաքրքրվում է, թե իրենցից ինչ են ներկայացնում տարբեր քաղաքական գործիչները, ինչպիսին են նրանց ուղերձները հասարակությանը, քանի որ առանց դրա շատ դժվար է կողմնորոշվել ինչպիսի ընտրություն կատարել։ Եվ եթե որևէ լրատվամիջոց այդ կոմունիկացիայից դուրս է գալիս, բնականաբար այն ուղղակի պարտվում է այլ լրատվամիջոցների հետ մրցակցությունում։ 

-Նման կոնտենտի տարածումը լրատվամիջոցի կողմից էթիկայի խախտում չէ՞։

-Էթիկայի խախտում է առաջին հերթին լրատվական գործիչների կողմից։ Մենք լրատվական կազմակերպություններով բազմիցս ասել ենք, որ պետք է արձագանքել քաղաքական գործիչների կողմից  խորհրդարանական, կամ ընդհանրապես քաղաքական էթիկայի խախտումներին և այդ արձագանքը չի եղել երկար ամիսների ընթացքում։ Այն բառամթերքը, որն օգտագործվում է խորհրդարանում, այն հարաբերությունները, որ կան խորհրդարանականների և լրատվամիջոցների միջև, այդ ամեն ինչն է մեզ բերել այն վիճակի, որում մենք հայտնվել ենք։ Եվ մեղքը բարդել լրատվամիջոցների վրա, որոնք ընդամենը հայելին են հանրային քաղաքականության մշակույթի՝ դա անարդար է։

-Սերժ Սարգսյանի այդ դիտարկումը նման արտահայտությամբ ընտրարշավի ընթացքում իր հակառակորդ թեկնածուին ուղղված՝ կարո՞ղ ենք համարել չեզոք։

-Ոչ դա չեզոք չէ, մենք ունենք շատ դաժան քաղաքական պայքար, որում հակառակորդները որևէ խտրականություն չեն դրսևորում։ Ասել, որ մեկ հոգի է խախտում էթիկայի կանոնները, կնշանակի իրողությունները ոչ համարժեք ներկայացնել։ Մեծամասնության կողմից ընդունված խաղի կանոններ են, նրանք խաղում են այդ կանոններով և մեկը մյուսից չպետք է նեղանա։ 

-Մարդու իրավունքների պաշտպանը այս պարագայում պե՞տք է արձագանքի։

-Հաշվի առնելով, որ Մարդու իրավունքների պաշտպանն ամեն ինչին արձագանքում է մեր հանրային կյանքում, իմաստ կունենար, որ ինքն արձագանքեր այս երևույթին, որը կա նախընտրական պայքարում։ Թեպետ ինքը որպես պաշտոնյա պետք է իր քննադատությունը հնչեցնի և գնահատի իշխանությունների գործողությունները, բայց քանի որ այսօր մենք գտնվում ենք նախընտրական փուլում, կարծում եմ բոլոր քաղաքական գործիչներին կոչ անել զսպվածություն ցուցաբերել՝ դա օգտակար կլիներ, հատկապես հաշվի առնելով, որ ՄԻՊ-ը ըստ տարբեր սոցիալական հարցումների բարձր վարկանիշ ունի հասարակության մեջ։  

-Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի հետ որքանո՞վ է առնչվում այս երևույթը։ 

-Եթե խոսքը գնում է լրատվամիջոցների բովանդակությանը՝ ապա հիմնական դերակատարություն ունի ՀՌՀ-ն, որը կարգավորում է հեռարձակող լրատվամիջոցների գործունեությունը, և լրացուցիչ կարգավորումներ կան նաև նախընտրական փուլի համար։ Բայց ԿԸՀ-ն այն անձանց նկատմամբ, որոնք գրանցված են, որպես թեկնածու կարծում եմ նույնպես կարող է որոշակի ազդեցության միջոցներ կիրառել, իսկ ինչպիսի միջոցներ են դրանք հենց իրենք ուսումնասիրեով և ևս մեկ անգամ խորանալով մեր օրենքների մեջ պետք է գտնեն։ 


Նարա Մարտիրոսյան